เขื่อนเชี่ยวหลาน (เขื่อนรัชชประภา) ประวัติความเป็นมา สถานที่ท่องเที่ยวน่าสนใจ

เขื่อนเชี่ยวหลาน หรือ เขื่อนรัชชประภา แหล่งท่องเที่ยวที่ได้รับฉายาว่าเป็นกุ้ยหลินเมืองไทย เพราะมีความสวยงามของเทือกเขาหินปูนที่เหมือนกันกับกุ้ยหลินที่ประเทศจีน ซึ่งเขื่อนเชี่ยวหลานเป็นเขื่อนที่ก่อสร้างขึ้นมาตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 4 เพื่อช่วยอำนวยประโยชน์ในด้านสังคม เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ โดยเขื่อนเชี่ยวหลานจัดเป็นเขื่อนอเนกประสงค์ที่สำคัญแห่งหนึ่งในภาคใต้ ซึ่งสร้างขึ้นมาเพื่อพัฒนาแหล่งน้ำและพลังงานไฟฟ้า ตั้งอยู่ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยเขื่อนเชี่ยวหลานเมื่อสร้างเสร็จแล้วได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามเขื่อนแห่งนี้ว่า “เขื่อนรัชชประภา” ซึ่งมีความหมายว่า “แสงสว่างแห่งราชอาณาจักร”

ลักษณะของเขื่อนเชี่ยวหลาน โรงไฟฟ้า และลานไกไฟฟ้า

เขื่อนเชี่ยวหลาน เป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติฯ เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ ในปี พ.ศ. 2530 และพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก ในปี พ.ศ. 2531 สร้างปิดกั้นลำน้ำคลองแสงที่บ้านเชี่ยวหลาน ต.เขาพัง อ.บ้านตาขุน จ.สุราษฎร์ธานี เริ่มดำเนินลงมือก่อสร้างวันที่ 9 ก.พ. 2525 ก่อสร้างแล้วเสร็จในเดือน ก.ย. 2530 และในวันพุธที่ 30 ก.ย. 2530 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตรราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินเปิดเขื่อนเชี่ยวหลาน และโรงไฟฟ้าพลังน้ำ ซึ่งเขื่อนเชี่ยวหลานเป็นเขื่อนประเภทเขื่อนหินถมแกนดินเหนียว มีความจุ 5,640 ล้านลูกบาศก์เมตร ขนาดพื้นที่อ่างเก็บน้ำ 185 ตารางกิโลเมตร มีปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างเฉลี่ย 3,057 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี ขนาดสันเขื่อน ความยาว 761 เมตร ความสูง 94 เมตร และมีเขื่อนปิดกั้นช่องเขาอีก 6 แห่ง อยู่บนฝั่งขวาของแม่น้ำ 5 แห่ง กับฝั่งซ้ายของแม่น้ำ 1 แห่ง

โรงไฟฟ้า เป็นอาคารแบบคอนกรีตเสริมเหล็ก ตั้งอยู่บนฝั่งขวาของแม่น้ำ มีการติดตั้งเครื่องผลิตไฟฟ้า จำนวน 3 เครื่อง เครื่องละ 80,000 กิโลวัตต์ รวมกำลังการผลิต 240,000 กิโลวัตต์ และให้พลังงานไฟฟ้าเฉลี่ยประมาณ 554 ล้านกิโลวัตต์ชั่วโมงต่อปี

ลานไกไฟฟ้า อยู่ห่างจากโรงไฟฟ้า ประมาณ 100 เมตร ตั้งอยู่บนฝั่งซ้ายของแม่น้ำ ทำหน้าที่ในการส่งพลังไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้า ไปยังสถานีไฟฟ้าแรงสูงพังงา และสถานีไฟฟ้าแรงสูงสุราษฎร์ธานี

ซึ่งในการเดินทางมายังเขื่อนเชี่ยวหลาน แต่เดิมสามารถเดินทางได้จากอำเภอพนม แต่เส้นทางนี้เป็นเส้นทางที่มีความสลับซับซ้อน และยังมีเหวจำนวนมาก เส้นทางนี้จึงปิดตัวลง โดยในปัจจุบันสามารถเดินทางโดยผ่านทางอำเภอบ้านตาขุน

ประโยชน์ของเขื่อนเชี่ยวหลาน

1. บรรเทาอุทกภัย การกักเก็บน้ำของเขื่อนในช่วงหน้าฝน สามารถช่วยลดความรุนแรงของสภาวะน้ำท่วมในบริเวณพื้นที่ตอนล่าง
2. การผลิตไฟฟ้า พลังน้ำจากเขื่อนเชี่ยวหลาน สามารถนำมาผลิตเป็นพลังงานไฟฟ้าได้ถึงปีละ 315 ล้านกิโลวัตต์ชั่วโมง ซึ่งช่วยเสริมระบบไฟฟ้าในภาคใต้ให้มั่นคงมากขึ้น และน้ำที่ปล่อยผ่านเครื่องผลิตไฟฟ้า ยังสามารถนำไปส่งต่อเพื่อใช้ประโยชน์ในด้านเกษตรกรรมบริเวณพื้นที่ท้ายน้ำได้
3. การชลประทานเพื่อการเพาะปลูก ในฤดูแล้ง บริเวณสองฝั่งแม่น้ำในตอนล่าง เขตท้องที่ตำบลตาขุน อำเภอคีรีรัฐนิคม กับอำเภอพุนพิน ที่มีพื้นที่ประมาณ 100,000 ไร่ สามารถปลูกพืช และทำนาปรังได้ จากน้ำที่ถูกปล่อยออกมาจากเขื่อนเชี่ยวหลาน
4. การประมง ในทุก ๆ ปี ทางการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย จะทำการปล่อยยพันธุ์กุ้งกับปลาจำนวนมากลงไปในอ่างเก็บน้ำ ซึ่งให้ผลผลิตทางด้านการประมงเฉลี่ย 300 ตัน ต่อหนึ่งปี จึงช่วยให้ราษฎรในพื้นที่มีรายได้เสริมเพิ่มมาอีกหนึ่งช่องทาง ทำให้อ่างเก็บน้ำของเขื่อนเชี่ยวหลานเป็นแหล่งประมงน้ำจืดที่สำคัญแหล่งหนึ่ง
5. แก้ไขน้ำเสีย และผลักดันน้ำเค็ม ในฤดูแล้ง ลำน้ำตาปี – พุมดวง จะมีสภาพน้ำที่มีปริมาณน้อย ส่งผลให้เกิดภาวะน้ำเสียได้ง่าย แต่ในขณะเดียวกันทางด้านบริเวณปากแม่น้ำจะมีน้ำเค็มรุกล้ำเข้ามาตามลำน้ำ ซึ่งน้ำที่ถูกปล่อยออกมาจากเขื่อนเชี่ยวหลานจึงช่วยในการเจือจางน้ำเสียในลำน้ำ และช่วยต้านทานการรุกล้ำของน้ำเค็มที่บริเวณปากแม่น้ำได้เป็นอย่างดี
6. การท่องเที่ยว เขื่อนเชี่ยวหลานเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีทัศนียภาพงดงาม สงบร่มรื่น และมียอดเขาหินปูนที่โผล่พ้นน้ำขึ้นมาเยอะแยะ ซึ่งความงดงามของเขื่อนเชี่ยวหลานไม่แพ้กุ้ยหลินของเมืองจีน และด้วยทัศนียภาพที่งดงาม จึงทำให้ในปี ๆ หนึ่ง มีนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชมความงดงามกว่าปีละ 70,000 คน ส่วนใหญ่นิยมมาเที่ยวแบบ 2 วัน 1 คืน เพื่อพักค้างคืนเอาบรรยากาศธรรมชาติ

สถานที่ท่องเที่ยวน่าแวะชม ในเขื่อนเชี่ยวหลาน

1. น้ำตกแม่ยาย อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยาน ประมาณ 5.5 กิโลเมตร เป็นน้ำตกแห่งเดียวภายในอุทยานแห่งชาติที่รถยนต์สามารถเข้าไปถึง มีลักษณะเป็นน้ำตกชั้นเดียว สูงประมาณ 30 เมตร ซึ่งในหน้าฝนน้ำจะเต็มหน้าผาที่สูงชันกระจัดกระจายแตกฟองขาวโพลน สวยงดงามมาก ๆ
2. น้ำตกวังหิน ตั้งอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ประมาณ 2.8 กิโลเมตร เป็นน้ำตกขนาดเล็ก สูงประมาณ 15 เมตร มีจุดชมวิวเรียกว่าน้ำตกบางวิ่งหิน เป็นจุดที่มองแล้วดูสวยงามอีกแห่งหนึ่ง และมีที่สำหรับเล่นน้ำพร้อมกันได้ไม่น้อยกว่า 500 คน เรียกว่าวังยาว เป็นวังที่ยาว และกว้าง
3. ตั้งน้ำ อยู่ห่างจากน้ำตกวิ่งหิน ประมาณ 3.2 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ประมาณ 6 กิโลเมตร ตั้งน้ำมีลักษณะเป็นภูเขาที่ถูกน้ำกัดเซาะจนขาดออกจากกัน ทำให้กลายเป็นหน้าผาที่หันหน้าเข้าหากัน มีลำคลองไหลศกไหลลอดผ่านบริเวณเบื้องล่าง เป็นวังน้ำที่ลึกมาก และมีปลาชุกชุม
4. น้ำตกโตนกลอย ตั้งอยู่ห่างจากตั้งน้ำ ประมาณ 1 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ประมาณ 7 กิโลเมตร น้ำตกโตนกลอยเป็นน้ำตกที่เกิดจากคลองศก มีความสวยงาม ลักษณะเป็นน้ำตกชั้นเดียวดิ่งลงมาจากหน้าผาสูงประมาณ 20 เมตร มีน้ำไหลแรงตลอดทั้งปี และบนชั้นน้ำตกมีลานหินสำหรับพักผ่อน
5. น้ำตกธารสวรรค์ อยู่ห่างจากตั้งน้ำ ประมาณ 1 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ประมาณ 6 กิโลเมตร น้ำตกธารสวรรค์เป็นน้ำตกที่เกิดจากลำห้วยบางพลูจืด ไหลลงสู่คลองสก น้ำตกไหลลงมาจากหน้าผาชันพุ่งโค้งแบบรุ้งกินน้ำ ซึ่งเป็นน้ำตกที่งดงามมากแห่งหนึ่ง
6. น้ำตกโตนไทร ตั้งอยู่ห่างจากน้ำตกโตนกลอย ประมาณ 2 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ เขื่อนเชี่ยวหลาน ประมาณ 11 กิโลเมตร เป็นน้ำตกที่มีความงดงามในลำคลองสก

ที่พักเขื่อนเชี่ยวหลาน 

การเดินทางมาท่องเที่ยวเพื่อพักผ่อนหย่อนใจ ณ เขื่อนเชี่ยวหลาน แน่นอนว่านักท่องเที่ยวทั้งหลายไม่ควรพลาดกับการจับจองที่พักก่อนออกเดินทางเสมอ และนี่ก็คือ ที่พักเขื่อนเชี่ยวหลานที่น่าจับจอง โดยมีดังนี้

ที่พักแบบเรือนแพของทางอุทยานแห่งชาติเขาสก

• แพนางไพร ตั้งอยู่ที่หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาสกที่ 3 เป็นแพของอุทยานฯ ที่มีสิ่งอำนวยความสะดวกมากที่สุด มีบริการเรือคายัค วิวทิศทัศน์หน้าแพสวยงาม ซึ่งเป็นจุดสำคัญของกุ้ยหลินเมืองไทย มีปลาตะเพียนหางแดงเยอะที่สุด (วังปลา)
• แพคลองคะ ตั้งอยู่บริเวณคลองคะของอุทยานแห่งชาติเขาสก ณ ศูนย์พัฒนาการท่องเที่ยงคลองคะ บรรยากาศค่อนข้างเงียบสงบและมีความเป็นส่วนตัวสูง บริการเรือคายัคฟรี มีวิวทิวทัศน์สวยงามโดยเฉพาะในช่วงพระอาทิตย์ขึ้น หน้าแพเป็นเวิ้งน้ำกว้างสะท้อนเงาได้เหมือนกระจก
• แพโตนเตย ตั้งอยู่บริเวณคลองแปะ มีทิวทัศน์อันแสนงดงาม บรรยากาศเงียบสงบ มีเหล่าสัตว์ป่าแวะเวียนกันมาให้ได้เห็น โดยเฉพาะหมูป่ากับนกเงือก
• แพไกรสร ตั้งอยู่ที่หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาสกที่ 7 มีบรรยากาศงดงามและสงบ โดยเฉพาะในช่วงเช้ายามพระอาทิตย์ขึ้น แสงแดดค่อย ๆ โผล่พันยอดเขา สวยงามมาก ๆ และยังเป็นจุดที่ใกล้บริเวณที่ฝูงกระทิงป่ากับนานาสัตว์ มาดื่มน้ำและหาอาหารในยามเย็น

ที่พักแบบเรือนแพของกรมป่าไม้

• แพหน่วยฯ คลองหยา หรือแพคลองแสง แพของทางกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ตั้งอยู่บริเวณเกือบจะถึงต้นน้ำสายนึงที่ไหลลงมาสู่ทะเลสาบเขื่อนรัชชประภา เป็นแหล่งปลาใหญ่ มีปลาเยอะ เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่เน้นมาตกปลา

ที่พักแบบเรือนแพของทางเอกชน

• แพเพลินไพร ตั้งอยู่ในคลองโหลง บรรยากาศส่วนตัวเป็นกันเอง ธรรมชาติสวยงาม บริการเรือคายัคฟรี แต่มีค่ามัดจำไม้พาย 500 บาท ซึ่งหากเอาไม้มาคืนก็ได้มัดจำคืน
• แพสายชล ตั้งอยู่ใกล้สถานที่ท่องเที่ยวที่โดดเด่นที่สุดของอุทยานแห่งชาติเขาสก บรรยากาศเงียบสงบ วิวสวย อากาศดี มีบริการเรือคายัค
• แพเชี่ยวหลาน ตั้งอยู่ในบริเวณโซนอ่าวโหลง ห้องพักกว้างขวางมีห้องน้ำในตัว มีที่กระโดดน้ำ เรือแคนนูและมีคาราโอเกะไว้ให้บริการ
• แพ 500 ไร่ อยู่ในจุดศูนย์กลางของธรรมชาติและจุดท่องเที่ยวอันอุดมสมบูรณ์ที่สุดในเขื่อนเชี่ยวหลาน ตั้งอยู่บริเวณทะเลใน 500 ไร่ ตรงข้ามกับถ้ำปะการัง วิวทิศทัศน์งดงาม บรรยากาศเงียบสงบ เป็นส่วนตัว
• แพภูตะวัน ตั้งอยู่ในบริเวณคลองมุย ล้อมรอบไปด้วยภูเขาหินปูนที่สูงชันอยู่ในเขื่อนทั้ง 4 ด้าน ในช่วงเย็นจะได้พบกับดวงอาทิตย์ที่กำลังจะลับขอบฟ้าตรงบริเวณภูเขาด้านหน้าของแพพอดี ด้านหน้าแพแต่ละหลังเป็นกระจกใส จึงสามารถชมความงามของเขื่อนได้จากภายในแพที่พัก
• แพไพรวัลย์ ตั้งอยู่บริเวณใกล้เคียงในเขตของทะเลใน 500 ไร่ บรรยากาศงดงามและเป็นส่วนตัว บนเรือนแพกลางมีพื้นที่ลานกว้างให้ทำกิจกรรม